Bebeğimi Ne Zaman Kitaplarla Tanıştırmalıyım?
Uzmanlar bebeğin anne rahminde 23. haftadan itibaren sesleri duymaya başladığını söylüyor. Hamilelik süresince bebeğinize sakin ve rahatlatıcı bir ses tonuyla kitap okursanız, doğumdan sonra da sizin sesinizle bebeğin rahatladığı, sakinleştiği belirtiliyor. Bu sebeple, hamilelik süresince ebeveyn adayları bebeklerine istedikleri kitapları okuyabilir.
Amerikan Pediatri Birliği bebeklerin doğumdan sonra, 6. aydan itibaren kitapla tanışmasını öneriyor. Bebeğinizi kucağınıza alıp bir rutin oluşturduktan sonra her gün 3-5 dakika kitap okuyarak, bebeğinizin hayatına kitapları sokabilirsiniz. 0-4 yaş arası erken çocukluk dönemi beynin en hızlı geliştiği, beslendiği dönemdir. Her gün birlikte okumaya ayrılan bu zaman bebeğinizin beyin gelişimi destekleyip, kelime dağarcığını geliştirmenin yanında güven duygusu yaratır ve bebeğinizle bağınızı da kuvvetlendirir.
Bebeğime Hangi Ayda Hangi Kitapları Okumalı ve Kitap Seçimini Nasıl Yapmalıyım?
Bebekler bu ilk aylarda tüm duygularıyla kitapları algıladıkları için bebeğinizin kitapları ısırması, yalaması, tutup yırtmaya çalışması, fırlatması gayet normaldir. Bu sebeple, 0-12 aylık bebekler için özel olarak üretilen siyah beyaz kontrast renkler içeren kartlar ve kitaplar, karton kitaplar, yırtılmayan, ıslanmayan kitaplar ve kumaş/yumuşak kitaplarla okumaya başlangıç yapabilirsiniz. Banyo sırasında çocuğunuzu eğlendirebilecek, suya dayanıklı olan kitapları da tercih edebilirsiniz. Çocuğun çevresinde gördüğü nesnelerin ve hayvanların tanıtıldığı, sözcük dağarcığını destekleyen kitaplar seçebilirsiniz. Bebeğinizin kitaplara alışma süreci için, oyuncaklarla oynamaya başladığı vakitlerde, oyuncakları toparladığınız kutunun ya da sepetin içerisine birkaç kitap ekleyebilirsiniz. Bu şekilde bebeğiniz oyuncakları ile oynarken aynı zamanda kitaplara da bir şekilde erişebilecektir. Bu şekilde bebeğinize hem kitaba hem oyuncaklara ilgi gösterme fırsatını tanıyabilirsiniz. Çocuğunuzun her an istediğinde kitaplara ulaşabiliyor olması ve canı istedikçe alıp okuması oldukça önemlidir. Bizlerin isteği de bu kitap sevgisinin zamanla gelişiyor olması.
Bebeğiniz 12-15 aylık olduğunda fotoğraflarla resimlendirilmiş sözlükler alabilirsiniz. Gerçek dünya ve kitap arasında bağ kurmaya başlayan bebekler kendilerine benzeyen başka bebekleri, çevrelerinde gördükleri eşyaların fotoğraflarını kitaplarda görmekten hoşlanırlar.
18-36 ay arasında ise resimlerin daha fazla olduğu kısa yazılı hikâye kitapları, sesli kitaplar ilgilerini çekecektir. Sayılar, renkler, şekiller başta olmak üzere temel kavramların olduğu kitapları da tercih edebilirsiniz.
Bebeğime Nasıl Kitap Okumalıyım?
Okuma saatlerinde bebeğinizle ten temasında bulunabilirsiniz. Bebeğinizi kucağınıza alabilirsiniz ya da kitabı görecek şekilde yanınızda oturabilir, yatabilir. Sevdiğiniz çizimleri gösterebilir, renklerin, sayıların isimlerini söyleyebilir, hayvanların seslerini taklit edebilirsiniz. Bebeğinizden kitabı tutmasını ya da sayfaları çevirmesini, daha önce kitapta gördüğü nesneleri parmağıyla göstermesini isteyebilirsiniz. Birlikte okurken de “genişletme” yöntemini kullanarak daha çok kavramı fark etmesini, kelime dağarcığını geliştirmesini destekleyebilirsiniz. Örneğin kitaptaki itfaiye kamyonu resmini görüp bebeğiniz “Kamyon” dediğinde, “Evet, kırmızı, büyük bir itfaiye kamyonu” diyebilir ya da muzu gösterdiğinde “Üç tane sarı muz” diye cevap verebilirsiniz. Hayvanların seslerini taklit edebilir, okurken ses tonunuzu kullanabilirsiniz.
Bazı bebekler aynı kitabı tekrar tekrar okumanızı isteyebilir. Çocuklar tekrar ederek öğrenirler. Aynı kitabı o istediğinde tekrar okumanız hem yeni kelimeler öğrenmesine yardımcı olur hem de sizinle güven bağı kuvvetlenir. Seçtiği kitapla bir bağ kurmuştur ve bu bağ kitapla ilişkisi için de kıymetlidir.
Bazı çocuklar ise oldukça hareketlidir ve sizi oturarak dinlemeleri her zaman kolay olmayabilir. Bu durumda, bebeğinizin daha sakin olduğu saatlerde, örneğin öğle yemeği saatinden sonra ya da uykudan uyandığında birlikte okuyabilirsiniz. Sağlıklı bir atıştırmalık eşliğinde ya da kitap kahramanlarından birinin oyuncağı ile oynayarak okumayı deneyebilirsiniz. İnteraktif kitaplar da hareketli çocukların ilgisini çekebilir. Kitaptaki yönergeleri yerine getirmek, bazı şekilleri ya da hayvanları sayfalarda arayıp bulmak, el çırpmak vb. hareketler bebeğinizin kitapla keyifli vakit geçirmesini sağlayabilir.
